پیش از خرید و نصب پله‌پیما، دانستن ابعاد و فضای موردنیاز بسیار مهم است. حتی چند سانتی‌متر خطا در اندازه‌گیری ممکن است باعث شود دستگاه به‌درستی روی پله‌ها قرار نگیرد یا هنگام حرکت با دیوار و نرده برخورد کند. بیشتر مدل‌های پله‌پیما برای عرض پله بین ۷۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر طراحی شده‌اند، اما فضای واقعی موردنیاز بسته به مدل دستگاه (راست، خمیده یا ایستاده) و موقعیت دیوار متفاوت است. در این مقاله، روش دقیق اندازه‌گیری با خط‌کش، نقشه شماتیک نمونه و نکات فنی مهم برای نصب پله‌پیما در هر نوع ساختمان را مرور می‌کنیم تا تصمیم‌گیری شما سریع‌تر و مطمئن‌تر شود.
فهرست مطالب
۱. حداقل فضای لازم برای نصب انواع پله‌پیما
۱.۱ پله‌پیما راست (Straight Stairlift)
۱.۲ پله‌پیما خمیده (Curved Stairlift)
۱.۳ پله‌پیما ایستاده (Standing Stairlift)
۲. عرض استاندارد پله برای نصب پله‌پیما در خانه‌های ایرانی
۳. نقشه شماتیک مسیر پله‌پیما و اندازه‌های کلیدی نصب
۴. نحوه استفاده از خط‌کش اندازه‌گیری قبل از خرید پله‌پیما
۴.۱ نکات اندازه‌گیری دقیق مسیر پله‌ها
۴.۲ اشتباهات رایج در اندازه‌گیری و نحوه جلوگیری از آن‌ها
۵. تأثیر فضای دیوار، نرده و پاگرد بر طراحی مسیر ریل پله‌پیما
۶. توصیه نهایی برای بازدید کارشناسی و نصب بدون خطا
۱. حداقل فضای لازم برای نصب انواع پله‌پیما
پله‌پیماها طوری طراحی شده‌اند که در بیشتر خانه‌های دوبلکس یا ساختمان‌های قدیمی بدون نیاز به تخریب قابل نصب باشند، اما هر مدل به فضای خاصی نیاز دارد. دانستن حداقل ابعاد لازم، کمک می‌کند قبل از خرید از امکان نصب مطمئن شوید.
۱.۱ پله‌پیما راست (Straight Stairlift)
برای نصب پله‌پیما راست، عرض پله حداقل باید ۷۰ سانتی‌متر باشد تا صندلی بتواند بدون برخورد به دیوار یا نرده حرکت کند. فضای کف موردنیاز در پایین یا بالای پله برای توقف صندلی حدود ۶۰×۹۰ سانتی‌متر است. این مدل معمولاً روی پله نصب می‌شود و فضای کمی از مسیر را اشغال می‌کند.
۱.۲ پله‌پیما خمیده (Curved Stairlift)
در مسیرهای منحنی یا دارای پاگرد، حداقل عرض پله باید ۸۰ تا ۹۰ سانتی‌متر باشد. چون ریل این مدل خمیده است، دستگاه در پیچ‌ها کمی از عرض بیشتری استفاده می‌کند. فضای توقف بالا و پایین مسیر نیز حدود ۱ متر مربع در نظر گرفته می‌شود. در ساختمان‌هایی که دیوار یا نرده نزدیک به پله است، طراح ریل باید زاویه دقیق را بررسی کند.
۱.۳ پله‌پیما ایستاده (Standing Stairlift)
این مدل برای مسیرهای باریک بسیار مناسب است، چون کاربر روی سکوی ایستاده قرار می‌گیرد. حداقل عرض پله برای نصب این مدل حدود ۶۵ سانتی‌متر است. اگر عرض کمتر از این مقدار باشد، امکان نصب وجود ندارد مگر با حذف نرده یا طراحی ریل سفارشی. فضای توقف در بالا و پایین پله به حدود ۵۰ سانتی‌متر عمق نیاز دارد.
در مجموع، اگر عرض پله کمتر از ۶۵ سانتی‌متر باشد یا مسیر دارای پیچ تند و سقف کوتاه باشد، توصیه می‌شود از کارشناسان بازدید حضوری بگیرید تا با نقشه دقیق تصمیم بگیرید.
۲. عرض استاندارد پله برای نصب پله‌پیما در خانه‌های ایرانی
در طراحی خانه‌های ایرانی، عرض پله‌ها معمولاً بین ۸۰ تا ۱۱۰ سانتی‌متر است؛ اما در برخی ساختمان‌های قدیمی یا دوبلکس‌های کوچک، این مقدار گاهی به ۶۵ سانتی‌متر هم می‌رسد. برای نصب ایمن و راحت پله‌پیما، دانستن حداقل عرض واقعی بسیار مهم است.
به‌طور میانگین، پله‌پیما راست در عرض ۷۰ سانتی‌متر قابل نصب است، اما برای مدل‌های خمیده و ایستاده بهتر است عرض پله حداقل ۸۰ سانتی‌متر در نظر گرفته شود.
در صورتی‌که فضای بین دیوار و نرده کمتر از این مقدار باشد، نصاب می‌تواند با طراحی ریل باریک‌تر یا حذف یکی از نرده‌ها، امکان نصب را فراهم کند.
همچنین، باید حداقل ۲۰ سانتی‌متر فاصله آزاد بالای صندلی برای حرکت ایمن کاربر در نظر گرفته شود. در مسیرهایی با سقف کوتاه یا پاگرد باریک، قبل از خرید باید از بازدید کارشناسی استفاده کرد تا دستگاه دقیقاً با ابعاد خانه هماهنگ شود.
در مجموع، هرچند پله‌پیماها برای فضاهای کوچک طراحی شده‌اند، اما رعایت چند سانتی‌متر اختلاف در عرض پله می‌تواند تفاوت زیادی در ایمنی، راحتی و زیبایی نصب ایجاد کند.
۳. نقشه شماتیک مسیر پله‌پیما و اندازه‌های کلیدی نصب
برای اطمینان از نصب درست پله‌پیما، باید ابعاد مسیر به‌صورت دقیق روی نقشه مشخص شود. نقشه شماتیک نصب معمولاً شامل سه بخش اصلی است: مسیر حرکت ریل، محدوده توقف بالا و پایین، و فضای لازم برای صندلی در حالت جمع و باز.
در تصویر شماتیک بالا، می‌توانید نمونه‌ای از طراحی مسیر پله‌پیما را ببینید که در آن عرض، شیب و طول پله‌ها با خط‌کش اندازه‌گیری شده است. معمولاً زاویه پله‌ها بین ۳۰ تا ۴۵ درجه است و شیب بیش از این مقدار نیاز به طراحی اختصاصی دارد.
-
طول مسیر: از اولین تا آخرین پله اندازه‌گیری می‌شود؛ در مسیرهای مستقیم باید حداقل ۲۵ سانتی‌متر فضای اضافه در انتهای مسیر برای توقف ایمن در نظر گرفته شود.
-
ارتفاع پله‌ها: برای حرکت نرم صندلی، ارتفاع هر پله باید یکنواخت و حدود ۱۸ تا ۲۰ سانتی‌متر باشد.
-
عرض مؤثر حرکت: فاصله میان دیوار و ریل باید حداقل ۵ سانتی‌متر باشد تا هنگام حرکت، پا یا دسته صندلی به دیوار برخورد نکند.
-
نقطه توقف بالا و پایین: هر دو نقطه باید فضای آزاد حدود ۹۰ سانتی‌متر عمق و ۶۰ سانتی‌متر عرض داشته باشند تا کاربر بتواند به‌راحتی سوار و پیاده شود.
در طراحی نهایی، کارشناس با استفاده از ابزار اندازه‌گیری لیزری یا نرم‌افزار سه‌بعدی، نقشه دقیق مسیر را ترسیم کرده و براساس آن، ریل مخصوص تولید می‌شود.
۴. نحوه استفاده از خط‌کش اندازه‌گیری قبل از خرید پله‌پیما
قبل از سفارش پله‌پیما، یکی از مراحل مهم، اندازه‌گیری دقیق مسیر پله با خط‌کش یا متر لیزری است. این کار باعث می‌شود مدل مناسب انتخاب شود و از هزینه‌های اضافی ناشی از خطا در نصب جلوگیری گردد.
۴.۱ نکات اندازه‌گیری دقیق مسیر پله‌ها
-
عرض پله‌ها را از باریک‌ترین نقطه اندازه بگیرید. ممکن است در بعضی قسمت‌ها به‌دلیل وجود نرده یا دیوار، عرض کمتر شود.
-
ارتفاع و تعداد پله‌ها را بشمارید. از اولین پله تا آخرین پله را اندازه بگیرید و مجموع ارتفاع را یادداشت کنید.
-
طول کل مسیر را از لبه اولین تا آخرین پله اندازه بگیرید. این اندازه برای طراحی طول ریل ضروری است.
-
زاویه پله را با ابزار ساده یا گوشی هوشمند (اپلیکیشن زاویه‌سنج) مشخص کنید تا مدل مناسب موتور انتخاب شود.
-
فاصله بین دیوار و لبه پله را یادداشت کنید. این فاصله تعیین می‌کند که ریل روی دیوار یا پله نصب شود.
۴.۲ اشتباهات رایج در اندازه‌گیری و نحوه جلوگیری از آن‌ها
-
اندازه‌گیری فقط از یک طرف پله: در مسیرهای خمیده، دو طرف پله طول متفاوتی دارند؛ باید هر دو طرف اندازه‌گیری شود.
-
نادیده‌گرفتن پاگرد: پاگردها بخشی از مسیرند و باید در طراحی ریل لحاظ شوند.
-
عدم توجه به ارتفاع سقف: در پله‌های زیر سقف کوتاه، ممکن است در حرکت بالا یا پایین، صندلی به سقف برخورد کند.
نکته مهم: اگر ابزار دقیق در اختیار ندارید، بهتر است فقط اندازه‌های تقریبی بگیرید و برای اندازه‌گیری نهایی از کارشناس بازدید حضوری کمک بگیرید.
۵. تأثیر فضای دیوار، نرده و پاگرد بر طراحی مسیر ریل پله‌پیما
در طراحی مسیر پله‌پیما، فقط ابعاد پله‌ها مهم نیست؛ بلکه موقعیت دیوار، نرده و پاگرد نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در نوع ریل و نحوه نصب دارند. رعایت فاصله‌های استاندارد در این بخش‌ها، باعث حرکت روان و ایمن دستگاه می‌شود.
۱. فاصله از دیوار:
اگر دیوار در امتداد مسیر پله قرار دارد، باید حداقل ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر فاصله بین ریل و دیوار در نظر گرفته شود تا صندلی یا سکوی دستگاه هنگام حرکت با دیوار برخورد نکند.
۲. وجود نرده یا دستگیره:
در پله‌هایی که نرده فلزی یا چوبی دارند، ریل معمولاً روی پله نصب می‌شود تا نرده حفظ شود. اما اگر عرض پله کمتر از ۷۰ سانتی‌متر باشد، ممکن است لازم باشد نرده از یک سمت حذف یا کوتاه شود.
۳. فضای پاگرد:
پاگردها نقاط توقف و چرخش دستگاه هستند. اگر پاگرد کمتر از ۹۰ سانتی‌متر عمق داشته باشد، ریل باید به‌صورت خمیده طراحی شود تا صندلی بتواند به‌راحتی بچرخد و توقف ایمن داشته باشد.
۴. وجود دیوار مورب یا سقف شیب‌دار:
در برخی خانه‌های دوبلکس یا زیرشیروانی، سقف بالای پله مورب است. در این حالت، نصاب باید موقعیت ریل را پایین‌تر از سطح معمول تنظیم کند تا فضای کافی برای سر کاربر وجود داشته باشد.
در مجموع، طراحی مسیر پله‌پیما باید با درنظر گرفتن محیط واقعی پله، دیوار و پاگرد انجام شود. بهترین روش، بازدید حضوری کارشناس با ابزار اندازه‌گیری دقیق و تهیه نقشه سه‌بعدی از مسیر است تا خطاهای نصب به صفر برسد.
۶. توصیه نهایی برای بازدید کارشناسی و نصب بدون خطا
نصب پله‌پیما پروژه‌ای ساده اما دقیق است؛ کوچک‌ترین اشتباه در اندازه‌گیری یا انتخاب مدل می‌تواند باعث ایجاد هزینه‌های اضافی یا حتی عدم امکان نصب شود. به همین دلیل، پیش از هر تصمیمی، بازدید کارشناسی حضوری بهترین اقدام است.
کارشناس حرفه‌ای در بازدید، عرض و زاویه پله‌ها، فاصله دیوار تا نرده، ارتفاع سقف، پاگرد و محل توقف را اندازه‌گیری می‌کند و بر اساس آن، نقشه‌ی سه‌بعدی مسیر ریل طراحی می‌شود. این بازدید معمولاً رایگان است و در پایان، گزارش فنی و پیش‌فاکتور دقیق به شما ارائه می‌شود.
اگر ساختمان شما قدیمی است یا پله‌ها زاویه‌دار و باریک‌اند، بازدید میدانی به نصاب کمک می‌کند تا مدل پله‌پیما راست، خمیده یا ایستاده مناسب را با توجه به شرایط خاص خانه شما انتخاب کند.
در نهایت، برای اطمینان از نصب ایمن و بی‌نقص، حتماً از شرکت‌های دارای مجوز رسمی و تیم فنی متخصص استفاده کنید تا علاوه بر نصب استاندارد، از خدمات گارانتی و پشتیبانی بلندمدت بهره‌مند شوید.
بدون نظر