پله‌پیماها با برق تک‌فاز خانگی کار می‌کنند و به‌طور میانگین مصرفی نزدیک به یک جاروبرقی دارند، اما تفاوت اصلی در مدیریت هوشمند انرژی، باتری پشتیبان و ایمنی مدار است. دانستن اینکه دستگاه در چه ولتاژی تغذیه می‌شود، هنگام قطع برق چگونه عمل می‌کند، و چه عواملی روی قبض برق اثر می‌گذارند، برای خریدار حیاتی است. در این راهنما ساختار برق‌رسانی، اجزای مصرف‌کننده، نقش UPS/باتری، برآورد هزینه ماهانه و راهکارهای کاهش مصرف را با زبان ساده و فنی بررسی می‌کنیم.
فهرست مطالب
۱. ساختار برق‌رسانی پله‌پیما (ورودی، شارژر، مدار فرمان)
۲. مصرف انرژی واقعی؛ وات، کیلووات‌ساعت و برآورد قبض
۳. باتری داخلی و UPS؛ ایمنی در قطع برق و دفعات حرکت اضطراری
۴. عوامل مؤثر بر مصرف: وزن کاربر، طول مسیر، شیب و دفعات استفاده
۵. نکات سیم‌کشی ایمن و استاندارد (فیوز، ارت، محافظ نوسان)
۶. راهکارهای کاهش مصرف و افزایش بازده (Eco Mode، سرویس ریل، آموزش کاربر)
۷. جدول مقایسه مصرف: پله‌پیما راست، خمیده، ایستاده
۸. جمع‌بندی اقتصادی (TCO انرژی) و توصیه نهایی
۱. ساختار برق‌رسانی پله‌پیما (ورودی، شارژر، مدار فرمان)
پله‌پیماها برای کارکرد ایمن و بی‌صدا به برق تک‌فاز ۲۲۰ ولت خانگی متصل می‌شوند، اما برخلاف وسایل پرمصرف مثل کولر یا مایکروویو، میزان مصرف آن‌ها بسیار پایین‌تر است. ساختار برق‌رسانی این دستگاه‌ها از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
۱️⃣ ورودی برق شهری و مدار ایمنی اولیه
۲️⃣ واحد شارژر و باتری داخلی
۳️⃣ مدار فرمان، موتور گیربکسی و سیستم کنترل سرعت
برق شهری ابتدا وارد واحد ایمنی می‌شود، از فیوز عبور می‌کند و سپس به شارژر منتقل می‌گردد. شارژر جریان را به ۱۲ یا ۲۴ ولت DC تبدیل می‌کند تا موتور DC بتواند حرکت نرم و بدون شوک ایجاد کند. در مدل‌های خمیده، مدار کنترل سرعت به‌صورت دیجیتال تنظیم می‌شود تا در پیچ‌ها از شتاب ناگهانی جلوگیری کند.
📊 جدول ۱ – اجزای سیستم برق‌رسانی پله‌پیما و وظایف آن‌ها
| بخش | وظیفه اصلی | نوع ولتاژ | توضیح فنی |
|---|---|---|---|
| ورودی برق | تأمین انرژی اصلی از برق شهری | 220V AC | ورودی از پریز یا جعبه تقسیم |
| فیوز و ارت | محافظت از مدار در برابر اتصال کوتاه | — | در تابلو اصلی یا کنار موتور نصب می‌شود |
| شارژر | تبدیل برق AC به DC و شارژ باتری | 12/24V DC | دارای مدار محافظ شارژ و دشارژ |
| باتری داخلی | تأمین برق در زمان قطع برق | 12/24V DC | در مدل‌های جدید لیتیوم یونی |
| موتور گیربکسی | حرکت نرم صندلی یا سکو | 12/24V DC | مجهز به ترمز مغناطیسی |
| مدار فرمان | کنترل سرعت و توقف | سیگنال دیجیتال | حسگرها، کنترل از راه دور و کنترل پنل |
📈 نمودار مفهومی مسیر برق در پله‌پیما
💡 نکات فنی مهم:
-
اگر برق خانه ضعیف باشد، پله‌پیما به‌صورت خودکار از باتری استفاده می‌کند تا شوک الکتریکی ایجاد نشود.
-
در مدل‌های با ریل بلند، از دو منبع تغذیه مجزا برای کاهش افت ولتاژ استفاده می‌شود.
-
مصرف واقعی در هر حرکت بین ۰٫۳ تا ۰٫۵ آمپر است؛ یعنی تقریباً برابر با یک لامپ LED قوی.
-
در خانه‌هایی با نوسان برق زیاد، نصب محافظ نوسان و ارت استاندارد الزامی است.
۲. مصرف انرژی واقعی؛ وات، کیلووات‌ساعت و برآورد قبض برق
پله‌پیماها برخلاف ظاهر مکانیکی خود، کم‌مصرف‌ترین دستگاه‌های خانگی برقی هستند. موتور آن‌ها از نوع گیربکسی DC یا سینکرون کم‌دور است که به‌صورت لحظه‌ای فقط در هنگام حرکت کار می‌کند؛ یعنی اگر در روز چند بار استفاده شود، بخش عمده زمان دستگاه خاموش یا در حالت آماده‌به‌کار (Standby) است.
در خانه‌های معمولی، پله‌پیما روزانه ۴ تا ۶ بار رفت‌وبرگشت کامل انجام می‌دهد که هر بار حدود ۳۰ ثانیه طول می‌کشد. بنابراین، زمان واقعی مصرف در شبانه‌روز کمتر از ۵ دقیقه است.
⚡ محاسبه مصرف انرژی واقعی (نمونه عددی)
اگر توان موتور پله‌پیما حدود ۳۵۰ وات (۰٫۳۵ کیلووات) باشد و در روز ۵ دقیقه کار کند:
با تعرفه میانگین برق خانگی ایران (حدود ۱۲۰۰ تومان به ازای هر کیلووات‌ساعت)،
هزینه برق پله‌پیما در ماه کمتر از ۱۰۰۰ تومان خواهد بود!
📊 جدول ۲ – مقایسه مصرف برق پله‌پیما با وسایل خانگی متداول
| وسیله خانگی | توان مصرفی (وات) | زمان استفاده روزانه | مصرف ماهانه (کیلووات‌ساعت) | هزینه تقریبی (تومان) |
|---|---|---|---|---|
| پله‌پیما | ۳۵۰ | ۵ دقیقه | ۰٫۹ | ۱۰۰۰ |
| تلویزیون LED | ۱۵۰ | ۴ ساعت | ۱۸ | ۲۲۰۰۰ |
| جاروبرقی | ۱۲۰۰ | ۱۵ دقیقه | ۹ | ۱۱۰۰۰ |
| کولر آبی | ۵۵۰ | ۸ ساعت | ۱۳۰ | ۱۵۰۰۰۰ |
| ماشین لباسشویی | ۲۰۰۰ | ۴۰ دقیقه | ۴۰ | ۴۸۰۰۰ |
📈 نتیجه: پله‌پیما در مقایسه با دیگر وسایل خانگی بیش از ۵۰ برابر کم‌مصرف‌تر است.
🔋 الگوی مصرف در مدل‌های مختلف
در پله‌پیماهای خمیده (ریل دوبل)، موتور در پیچ‌ها فشار بیشتری تحمل می‌کند و توان مصرفی لحظه‌ای به حدود ۴۵۰ وات می‌رسد.
در مدل‌های راست و کوتاه، توان در حدود ۲۵۰ وات باقی می‌ماند.
اما به‌دلیل زمان کوتاه حرکت، مصرف نهایی تقریباً یکسان است.
📊 جدول ۳ – مقایسه فنی مصرف انرژی بر حسب مدل دستگاه
| نوع پله‌پیما | نوع موتور | توان لحظه‌ای (وات) | میانگین مصرف ماهانه (kWh) | سطح بهره‌وری انرژی |
|---|---|---|---|---|
| راست (Straight) | DC 24V | 250 | 0.8 | بسیار بالا (A++) |
| خمیده (Curved) | DC 24V با کنترل سرعت | 450 | 0.9 | بالا (A+) |
| ایستاده (Standing) | AC 220V با ترمز مغناطیسی | 500 | 1.0 | بالا (A) |
| ویلچری (Platform) | DC 24V دوتایی | 600 | 1.2 | متوسط (B) |
💡 عوامل تأثیرگذار بر مصرف انرژی
-
وزن کاربر: هر ۱۰ کیلوگرم افزایش وزن، حدود ۲٪ مصرف بیشتر ایجاد می‌کند.
-
طول مسیر و شیب پله: مسیرهای بلند یا دارای زاویه زیاد به توان لحظه‌ای بیشتری نیاز دارند.
-
فرسودگی ریل و چرخ‌دنده‌ها: اصطکاک بالاتر = اتلاف انرژی بیشتر.
-
سرویس نامنظم: گرد و خاک در ریل می‌تواند مصرف را تا ۱۰٪ افزایش دهد.
📈 نمودار مفهومی – اثر وزن کاربر بر مصرف برق (مدل ۲۴ ولتی):
⚙️ جمع‌بندی فنی
پله‌پیما از نظر مصرف انرژی، در رده وسایل بسیار کم‌مصرف خانگی قرار دارد.
حتی در استفاده سنگین روزانه نیز مصرف آن کمتر از ۲ کیلووات‌ساعت در ماه است.
در نتیجه، علاوه بر ایمنی الکتریکی بالا، این وسیله از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه و دوستدار محیط‌زیست محسوب می‌شود.
۳. باتری داخلی و UPS؛ ایمنی در قطع برق و دفعات حرکت اضطراری
یکی از ویژگی‌های مهم پله‌پیماها، توانایی عملکرد در زمان قطع برق است. در خانه‌هایی که با نوسان یا قطعی برق مواجه‌اند، وجود باتری داخلی و سیستم UPS باعث می‌شود دستگاه حتی بدون برق شهری نیز بتواند چند حرکت اضطراری انجام دهد و کاربر در میانه مسیر نماند. این موضوع به‌ویژه برای سالمندان یا بیماران حیاتی است.
🔋 ساختار تأمین برق اضطراری در پله‌پیما
پله‌پیماها معمولاً دارای دو عدد باتری ۱۲ ولت هستند که به‌صورت سری به ۲۴ ولت متصل می‌شوند. این باتری‌ها هنگام اتصال برق شهری توسط شارژر هوشمند داخلی شارژ می‌شوند و در زمان قطع برق، به‌طور خودکار جایگزین منبع اصلی می‌گردند.
در مدل‌های پیشرفته‌تر، UPS مرکزی نیز به مدار اضافه می‌شود تا زمان قطع برق طولانی‌تر بتوان از دستگاه استفاده کرد.
📊 جدول ۴ – مقایسه انواع سیستم‌های برق اضطراری در پله‌پیما
| نوع سیستم | منبع تغذیه | تعداد حرکت اضطراری | نوع باتری | هزینه تقریبی | مزایا |
|---|---|---|---|---|---|
| باتری داخلی استاندارد | ۲۴V DC (دو باتری ۱۲V) | ۲–۳ بار حرکت کامل | سیلد اسید | پایین | مناسب برای مصارف خانگی |
| باتری لیتیومی جدید | ۲۴V DC | ۴–۵ بار حرکت کامل | لیتیوم یونی | متوسط | وزن کمتر، طول عمر ۳ برابر |
| UPS مرکزی خارجی | ۲۲۰V AC → DC | ۶–۸ بار حرکت | باتری صنعتی | بالا | قابل‌اتصال به چند دستگاه |
| UPS هیبریدی | ترکیبی از هر دو | ۸–۱۰ بار حرکت | لیتیومی هوشمند | بالا | بیشترین ایمنی و دوام |
⚙️ چرخه شارژ و نگهداری
باتری‌ها به‌صورت خودکار هنگام عدم استفاده از دستگاه در حال شارژ جزئی (Trickle Charge) هستند تا همیشه در سطح ۹۵–۱۰۰٪ آماده‌به‌کار باقی بمانند.
-
عمر مفید باتری سیلد اسید: ۲–۳ سال
-
عمر باتری لیتیوم یونی: ۵–۷ سال
-
زمان شارژ کامل: حدود ۴–۵ ساعت
اگر دستگاه مدت طولانی استفاده نشود (بیش از یک ماه)، پیشنهاد می‌شود یک بار در هفته دستگاه را روشن کنید تا چرخه شارژ کامل حفظ شود.
📈 نمودار عملکرد سیستم اضطراری پله‌پیما در قطع برق
⚠️ نکات ایمنی و نگهداری باتری
-
از قرار دادن پله‌پیما در محیط‌های مرطوب یا نزدیک بخاری پرهیز کنید.
-
باتری را هر ۲ سال یک بار در سرویس فنی بررسی کنید.
-
در زمان طولانی عدم استفاده، باتری را جدا کرده و در محیط خشک نگهدارید.
-
اگر دستگاه در زمان قطع برق عملکرد ندارد، احتمالاً شارژر یا فیوز داخلی دچار قطعی است.
💡 مزیت UPS نسبت به باتری داخلی
UPSهای جدید دارای قابلیت‌های زیر هستند:
-
تبدیل برق AC به DC پایدار با راندمان بالا
-
حفاظت از مدار در برابر نوسان ولتاژ و نویز
-
امکان ادامه کار برای چند دستگاه هم‌زمان (مثلاً پله‌پیما + هوم‌لیفت)
-
اتصال وای‌فای برای مانیتورینگ میزان شارژ و سلامت باتری
📊 جدول ۵ – مقایسه فنی باتری داخلی و UPS
| ویژگی | باتری داخلی | UPS مرکزی |
|---|---|---|
| توان ذخیره انرژی | محدود (۲–۳ حرکت) | زیاد (۶–۱۰ حرکت) |
| نگهداری | ساده | نیازمند سرویس تخصصی |
| قیمت | پایین | بالا |
| قابلیت اتصال چند دستگاه | ندارد | دارد |
| مانیتورینگ دیجیتال | ندارد | دارد |
| مناسب برای | خانه‌های کوچک | ساختمان‌های بزرگ یا درمانگاه‌ها |
✅ جمع‌بندی فنی این بخش
سیستم برق اضطراری پله‌پیما، یکی از مؤلفه‌های کلیدی ایمنی است.
حتی در صورت قطع برق، کاربران می‌توانند با خیال راحت از دستگاه استفاده کنند.
انتخاب بین باتری داخلی و UPS خارجی بستگی به میزان استفاده، طول مسیر و شرایط برق منطقه دارد.
برای خانه‌های معمولی، باتری ۲۴ ولتی کافی است، اما برای ساختمان‌های بزرگ‌تر یا مسیرهای طولانی، UPS مرکزی بهترین گزینه است.
۴. عوامل مؤثر بر مصرف انرژی: وزن کاربر، طول مسیر، شیب و دفعات استفاده
مصرف برق پله‌پیما وابسته به چهار عامل اصلی است که مستقیماً بر توان موتور و مدت زمان کارکرد تأثیر می‌گذارند: وزن کاربر، طول مسیر، زاویه شیب پله‌ها، و تعداد دفعات استفاده در روز.
نخستین عامل، وزن کاربر است. هرچه وزن فرد بیشتر باشد، موتور باید گشتاور بالاتری تولید کند تا بتواند دستگاه را در شیب بالا یا پایین حرکت دهد. در محدوده وزنی بین ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم، مصرف برق ممکن است حدود ۵ تا ۱۰ درصد افزایش پیدا کند. به همین دلیل، بسیاری از تولیدکنندگان موتورهایی با گشتاور هوشمند و کنترل الکترونیکی عرضه می‌کنند تا مصرف را در وزن‌های مختلف متعادل نگه دارند.
عامل دوم، طول مسیر است. در مسیرهای کوتاه‌تر (مثلاً ۴ تا ۵ متر) زمان کار موتور کمتر از ۳۰ ثانیه است، اما در مسیرهای بلند (۸ تا ۱۰ متر)، موتور ممکن است تا ۱ دقیقه کار کند. از آنجا که انرژی = توان × زمان است، افزایش طول مسیر به‌صورت مستقیم مصرف را بالا می‌برد، هرچند همچنان مقدار آن در مقایسه با وسایل خانگی بسیار ناچیز است.
عامل سوم، زاویه شیب پله‌هاست. پله‌پیماهای با شیب تندتر، نیاز به نیروی گرانشی بیشتری برای بالا رفتن دارند. اگر زاویه پله از ۴۰ درجه بیشتر شود، سیستم کنترل سرعت باید جریان بیشتری به موتور ارسال کند تا حرکت نرم و ایمن باقی بماند. با این حال، طراحی گیربکس در مدل‌های جدید به‌گونه‌ای است که تغییر شیب تأثیر محسوسی بر قبض برق نخواهد داشت.
در نهایت، تعداد دفعات استفاده روزانه تعیین‌کننده کل انرژی مصرفی در ماه است. برای مثال، اگر کاربر روزی ۴ بار از پله‌پیما استفاده کند، مصرف ماهانه حدود ۰٫۸ کیلووات‌ساعت است، و اگر ۱۰ بار در روز استفاده شود، ممکن است به ۲ کیلووات‌ساعت برسد — که باز هم کمتر از روشن‌کردن یک لامپ پرمصرف در طول ماه است.
به‌طور کلی، تفاوت مصرف میان کاربران مختلف بسیار اندک است و طراحی سیستم‌های جدید پله‌پیما باعث شده حتی در شرایط سنگین کاری نیز دستگاه بازده بالای انرژی خود را حفظ کند. به همین دلیل است که پله‌پیما در رده وسایل کم‌مصرف A+ و A++ قرار می‌گیرد و از دیدگاه اقتصادی، هزینه برق آن تقریباً صفر است.
۵. نکات سیم‌کشی ایمن و استاندارد (فیوز، ارت، محافظ نوسان)
ایمنی الکتریکی در پله‌پیما، به همان اندازه‌ای که در آسانسورهای بزرگ مهم است، اهمیت دارد. سیم‌کشی اصولی و محافظت از مدار در برابر نوسانات برق، نقش حیاتی در عمر دستگاه و امنیت کاربران دارد. بسیاری از خرابی‌های الکترونیکی پله‌پیما ناشی از اتصال نادرست به برق، نبود ارت استاندارد یا حذف محافظ نوسان است.
برق پله‌پیما معمولاً از یک پریز مجزا و نزدیک محل نصب تأمین می‌شود. این پریز باید دارای ارت (Earth Ground) باشد تا در صورت نشتی جریان یا اتصالی، برق به زمین منتقل شده و از برق‌گرفتگی جلوگیری کند. نبود ارت، یکی از رایج‌ترین خطاهایی است که باعث سوختن مدار فرمان یا شارژر می‌شود.
نصب فیوز جداگانه برای پله‌پیما نیز ضروری است. فیوز با ظرفیت ۱۰ تا ۱۶ آمپر کافی است تا در صورت بروز اتصال کوتاه، مدار را قطع کند. توصیه می‌شود این فیوز در تابلوی برق اصلی منزل یا در مسیر اختصاصی دستگاه نصب شود.
از سوی دیگر، محافظ نوسان (Voltage Protector) از افزایش ناگهانی ولتاژ یا افت شدید برق جلوگیری می‌کند. این محافظ به‌ویژه در مناطقی که شبکه برق ناپایدار است، ضروری است. در صورت افزایش ناگهانی ولتاژ، محافظ به‌طور خودکار برق ورودی را قطع می‌کند و پس از تثبیت مجدد، جریان را وصل می‌کند. این کار از سوختن موتور، ترانس شارژر و مدار دیجیتال جلوگیری می‌کند.
سیم‌کشی داخلی دستگاه نیز باید با کابل‌های دارای روکش نسوز و استاندارد VDE انجام شود تا در صورت افزایش دما، خطر آتش‌سوزی وجود نداشته باشد. مسیر عبور کابل‌ها باید کوتاه، تمیز و بدون پیچ‌های اضافی باشد تا افت ولتاژ اتفاق نیفتد.
در نهایت، هنگام نصب، برق‌کار باید با مولتی‌متر صحت ارت و ولتاژ را تست کند و نتیجه را در برگه تحویل نصب درج نماید. رعایت همین چند نکته ساده، باعث می‌شود عمر مفید سیستم برق‌رسانی پله‌پیما بیش از ده سال افزایش یابد و خطرات احتمالی به صفر برسد.
۶. راهکارهای کاهش مصرف و افزایش بازده (Eco Mode، سرویس ریل، آموزش کاربر)
اگرچه پله‌پیما به‌طور طبیعی مصرف برق بسیار پایینی دارد، اما با چند اقدام ساده می‌توان راندمان آن را بیشتر کرد و هزینه برق را حتی از مقدار فعلی هم کاهش داد. این راهکارها هم به بخش فنی دستگاه مربوط می‌شوند و هم به نحوه استفاده کاربر.
اولین روش مؤثر، فعال‌سازی حالت صرفه‌جویی یا Eco Mode است. در این حالت، مدار فرمان پس از چند دقیقه بی‌استفاده ماندن، وارد وضعیت خواب (Sleep Mode) می‌شود و جریان آماده‌به‌کار را به کمتر از ۱ وات کاهش می‌دهد. در مدل‌های جدید، حتی نمایشگر و چراغ‌های نشانگر نیز در این حالت خاموش می‌شوند تا مصرف برق در طول شب یا زمان‌های بیکاری به حداقل برسد.
روش دوم، سرویس و روان‌سازی دوره‌ای ریل‌هاست. اصطکاک میان چرخ‌دنده و ریل، مهم‌ترین عامل افزایش مصرف انرژی است. گردوغبار و زنگ‌زدگی در مسیر حرکت، باعث می‌شود موتور برای همان مسیر انرژی بیشتری مصرف کند. روغن‌کاری و تنظیم چرخ‌دنده‌ها هر ۶ ماه یک‌بار می‌تواند بازده سیستم را تا ۱۵٪ افزایش دهد.
عامل سوم، آموزش کاربر است. بسیاری از کاربران پس از رسیدن به مقصد، دستگاه را روشن نگه می‌دارند یا چند بار بی‌دلیل حرکت می‌دهند. آموزش ساده‌ای مانند خاموش کردن دستگاه پس از استفاده، کاهش مصرف را تضمین می‌کند.
در نهایت، بررسی تنظیمات سرعت حرکت نیز اهمیت دارد. در برخی مدل‌ها، سرعت قابل تنظیم است. انتخاب سرعت متوسط نه‌تنها حرکت نرم‌تری ایجاد می‌کند بلکه بار موتور و در نتیجه مصرف برق را هم کاهش می‌دهد.
📊 جدول ۶ – اثر اقدامات ساده بر کاهش مصرف انرژی پله‌پیما
| اقدام صرفه‌جویانه | میزان کاهش مصرف | توضیح فنی |
|---|---|---|
| فعال‌سازی Eco Mode | ۲۰٪ | کاهش جریان آماده‌به‌کار در زمان بی‌استفاده |
| سرویس و روان‌سازی ریل‌ها | ۱۵٪ | کاهش اصطکاک مکانیکی در چرخ‌ها |
| تنظیم سرعت حرکتی | ۱۰٪ | کاهش بار موتور در شیب‌های بلند |
| آموزش استفاده صحیح | ۵٪ | حذف حرکت‌های غیرضروری |
| استفاده از محافظ برق | ۲٪ | تثبیت ولتاژ و کاهش نوسان مصرف |
📈 نمودار مفهومی صرفه‌جویی کلی با اجرای هم‌زمان اقدامات بالا:
به‌کارگیری این مجموعه اقدامات ساده، نه‌تنها قبض برق را کاهش می‌دهد بلکه باعث افزایش عمر موتور، باتری و ریل‌ها نیز می‌شود. در سیستم‌هایی که سرویس سالانه دارند، مصرف انرژی در طول عمر دستگاه تا ۴۰٪ کمتر از میانگین معمولی است.
۷. مقایسه مصرف در انواع پله‌پیما (راست، خمیده، ایستاده)
نوع طراحی و ساخت پله‌پیما نقش مهمی در میزان مصرف برق و بازده عملکردی آن دارد. هرچند در ظاهر همه مدل‌ها از موتورهای مشابه استفاده می‌کنند، اما مسیر حرکت و ساختار ریل باعث تفاوت در میزان انرژی مصرفی می‌شود.
در مدل‌های راست (Straight)، موتور به‌صورت مستقیم در امتداد ریل حرکت می‌کند و نیازی به تغییر زاویه یا تنظیم سرعت ندارد. این مدل ساده‌ترین نوع پله‌پیماست و به همین دلیل کم‌مصرف‌ترین گزینه نیز به شمار می‌رود. در بیشتر خانه‌های دوبلکس، این مدل می‌تواند با کمتر از ۲۵۰ وات توان، کل مسیر را طی کند.
مدل‌های خمیده (Curved) معمولاً در پله‌هایی با پاگرد یا زاویه ۹۰ تا ۱۸۰ درجه نصب می‌شوند. موتور باید در هر پیچ مسیر خود را تنظیم کند و در لحظه، توان بیشتری برای عبور از نقاط زاویه‌دار مصرف کند. به همین خاطر مصرف برق در این مدل‌ها اندکی بیشتر است، اما تفاوت آن در قبض برق ماهانه چشمگیر نیست.
در مدل‌های ایستاده یا سکویی (Standing / Platform)، که برای کاربران ویلچری یا افرادی با محدودیت حرکتی طراحی شده‌اند، توان موتور به دلیل وزن بیشتر و ابعاد بزرگ‌تر سکو افزایش می‌یابد. هرچند این مدل‌ها انرژی بیشتری مصرف می‌کنند، ولی با داشتن سیستم ترمز مغناطیسی و کنترل هوشمند، بازده بالایی دارند و از نظر ایمنی کاملاً استاندارد هستند.
به‌طور خلاصه، تفاوت اصلی میان مدل‌ها در مصرف لحظه‌ای برق است، نه در مصرف ماهانه. حتی در سنگین‌ترین مدل‌ها، مصرف ماهانه از ۱٫۵ کیلووات‌ساعت بیشتر نمی‌شود، که از نظر اقتصادی معادل کمتر از هزار تومان هزینه در ماه است.
بنابراین انتخاب نوع پله‌پیما باید بر اساس شرایط فضا و نیاز کاربر انجام شود، نه صرفاً تفاوت جزئی در مصرف برق. در عمل، تفاوت هزینه انرژی بین یک پله‌پیما راست و یک پله‌پیما خمیده در سال کمتر از هزینه یک فنجان قهوه است، اما راحتی و تناسب با فضای خانه اهمیت بسیار بیشتری دارد.
۸. جمع‌بندی اقتصادی (TCO انرژی) و توصیه نهایی
هزینه برق مصرفی پله‌پیما در مقایسه با سایر وسایل خانگی تقریباً ناچیز است. اگر مصرف ماهانه کمتر از ۱ کیلووات‌ساعت باشد، در طول سال حتی به اندازه‌ی روشن کردن یک لامپ ۱۰۰ واتی در چند هفته هزینه ندارد. این یعنی کل هزینه انرژی سالانه پله‌پیما کمتر از ۱۰ هزار تومان است؛ عددی که در برابر آسایش، امنیت و استقلال حرکتی کاربر، عملاً قابل صرف‌نظر کردن است.
اما موضوع مهم‌تر، هزینه مالکیت کلی (Total Cost of Ownership یا TCO) است. در این محاسبه، نه فقط هزینه خرید، بلکه هزینه برق، سرویس، و طول عمر قطعات بررسی می‌شود. با نگهداری درست و سرویس منظم، عمر مفید پله‌پیما بیش از ۱۵ سال است و هزینه برق در کل این دوره، کمتر از ۰٫۵٪ قیمت کل دستگاه خواهد بود. در مقابل، صرفه‌جویی حاصل از حذف خطر سقوط از پله و کاهش نیاز به مراقبت روزانه، چندین برابر بیشتر است.
از نظر فنی، پله‌پیماها در رده انرژی A+ تا A++ قرار می‌گیرند. به دلیل استفاده از موتورهای DC و سیستم ترمز مغناطیسی، حتی هنگام توقف نیز برق مصرفی نزدیک به صفر است. در نتیجه، این دستگاه‌ها از دیدگاه انرژی، دوستدار محیط‌زیست و مقرون‌به‌صرفه‌ترین راه‌حل حرکتی برای منازل دوبلکس محسوب می‌شوند.
در پایان، توصیه کارشناسان این است که هنگام خرید، علاوه بر توجه به قیمت و طراحی، از فروشنده بخواهید گزارش تست برق مصرفی واقعی دستگاه را ارائه دهد. این گزارش معمولاً در برگه نصب فنی موجود است و نشان می‌دهد که دستگاه در شرایط واقعی چه مقدار توان مصرف می‌کند.
با رعایت اصولی مانند نصب محافظ برق، سرویس دوره‌ای، و استفاده از حالت Eco، می‌توانید تا ۴۰٪ در انرژی صرفه‌جویی کنید و در عین حال عمر موتور و باتری را دو برابر افزایش دهید. پله‌پیما در خانه، نه فقط یک وسیله رفاهی، بلکه یک سرمایه ایمن، اقتصادی و ماندگار است.
بدون نظر